Monumenten Aalsmeer
“Vooral in de vroege jaren van de 20e eeuw is er veel interessants gebouwd,’’ vertelt de geboren Aalsmeerder. “Je vindt binnen de gemeente verschillende ‘krenten uit de pap’ van de Nederlandse architectuur van de twintigste eeuw. De Amsterdamse School was in de jaren 20 toonaangevend, maar bijna alle bouwstijlen van toen zijn vertegenwoordigd.”
In zijn proefschrift van maar liefst 600 pagina’s, in het Engels, analyseerde hij een selectie van 10 Aalsmeerse (tuinders)woningen. Verder beschreef hij de afgelopen anderhalf jaar de architectonische ontwikkelingen binnen de gemeente Aalsmeer. Een zestal artikelen zijn verschenen in het periodiek van de stichting Oud Aalsmeer: het Oud Nuus.
Beeldbepalend
“Behalve verschillende tuinderswoningen zijn bijvoorbeeld de oude veilinggebouwen van Michel de Klerk en J.F. Staal beeldbepalend,” vervolgt Breen. “Het Barendsen-huis, ontworpen door De Klerk, een van de voormannen van de Amsterdamse School, vind ik persoonlijk vanuit compositorisch oogpunt het meest interessant. Het is zijn laatste project geweest en is voor hem bijzonder omdat het werd gebouwd in een landelijke omgeving.”
Breen heeft het woonhuis uit 1923 aan de Oosteinderweg diepgaand onderzocht voor zijn proefschrift. “De typische Expressionistische stijl zie je er goed in terug. Kenmerkend zijn de sculpturale, hellende dakvlakken en de ritmisch geordende kozijnen en ramen. Het verkeert in goede staat, maar omdat het wordt bewoond is het niet zomaar te bezoeken.
Er zijn behalve projecten van de Amsterdamse School in Aalsmeer ook voorbeelden van het Functionalistische Modernisme (o.a. Duiker en Wiebenga) en het Traditionalisme (o.a. Maarse en Berghoef) te vinden in Aalsmeer. “Als je op architectuur uit bent, zie je de bijzondere projecten vanzelf,” weet hij. “En uiteraard mag je de markante, expressionistische Watertoren uit 1928 (van Hendrik Sangster) niet missen!”
Traditionalisme
Een van de toonaangevendste architecten van het Traditionalisme was Prof.ir. Johannes Fake Berghoef, die binnen de gemeente een groot aantal gebouwen, vooral woonhuizen, realiseerde. “Het Aalsmeerse raadhuis uit 1961, ontworpen door deze bekende Aalsmeerder, is zeker een pareltje. Het was voor mij dan ook heel bijzonder om begin 2020 de tentoonstelling ‘De Aalsmeer Variaties’ in het net gerestaureerde raadhuis van Berghoef te mogen realiseren” besluit Breen.
MONUMENTEN BEZOEKEN
Jaarlijks zijn tijdens de Dag van de architectuur en Open Monumentendag verschillende gebouwen open voor bezoek. De wetenschappelijke publicatie van Jack Breen is online te vinden. Zijn artikelen in ‘Oud Nuus’ zijn terug te vinden in de nummers 201 t/m 206 van de stichting Oud Aalsmeer.
Met de fietsroute van Stichting Oud Aalsmeer kom je ook langs verschillende monumenten.
Foto’s Kick’s Foto’s
